KARŞILAŞINCA SÖZLERİ - Abdurehim Heyit

 Abdurehim Heyit - KARŞILAŞINCA ŞARKI SÖZLERİ

Sähär körgän çeğim közüm sultanini,

Didim sultan musän? U didi yaq-yaq.

Közliri yalqunluq, qolliri xeniliq,

Didim çolpan musän? U didi yaq-yaq.

Didim ismiñ nimä? Didi Ayhandur,

Didim yurtuñ qeyär? Didi Turpandur,

Didim beşindiki? Didi hicrandur,

Didim häyran musän? U didi yaq-yaq.

Didim ayğa oxşar, didi yüzüm mu?

Didim yultuz käbi, didi közüm mu?

Didim yalqun saçar, didi sözüm mu?

Didim volqan musän? U didi yaq-yaq.

Didim qiyaq nädur? Didi qaşimdur,

Didim qunduz nädur? Didi saçumdur,

Didim on beş nädur? Didi yaşimdur,

Didim canan musän? U didi yaq-yaq.

Didim diñiz nädur? Didi qälbimdur,

Didim räna nädur? Didi livimdur,

Didim şekär nädur? Didi tilimdur,

Didim bir ağzimä? U didi yaq-yaq.

Didim zäncir turar, didi boynumda,

Didim ölüm bardur, didi yolumda,

Didim biläzükçu? Didi qolumda,

Didim qorqar musän? U didi yaq-yaq.

Didim niçün qorqmassän? Didi tänrim bar,

Didim yäniçu? Didi xälqim bar,

Didim yänä yoq mu? Didi ruhim bar,

Didim şükran musän? U didi yaq-yaq.

Didim istäk nädur? Didi gülümdur,

Didim çelişmaqqa? Didi yolumdur,

Didim Ötkür nimändur? Didi qulumdur,

Didim satar musän? U didi yaq-yaq...

Kıta Kıta Analiz

1. İlk Kıta:

   • Sözler: "Sähär körgän çeğim közüm sultanini... U didi yaq-yaq."
   • Analiz: Bu kıtada anlatıcı, gördüğü kişinin güzelliği karşısında hayranlığını ifade eder. Sultan, çolpan (çoban yıldızı), yalqun (alev) gibi metaforlarla kişiyi tanımlamaya çalışır ancak karşı taraf alçakgönüllü bir şekilde reddeder.

2. İkinci Kıta:

   • Sözler: "Didim ismiñ nimä? Didi Ayhandur... U didi yaq-yaq."
   • Analiz: İsmi, memleketi ve hisleri sorulan kişi, Turpanlı olduğunu ve hicran (ayrılık) içinde yaşadığını belirtir. Hüzün ve uzaklık teması işlenir.

3. Üçüncü Kıta:

   • Sözler: "Didim ayğa oxşar, didi yüzüm mu?... U didi yaq-yaq."
   • Analiz: Ay, yıldız ve volkan gibi imgelerle kişinin fiziksel ve ruhsal güzellikleri betimlenir. Karşı taraf, bu güzelliklerin kendisine ait olduğunu reddederek tevazu gösterir.

4. Dördüncü Kıta:

   • Sözler: "Didim qiyaq nädur? Didi qaşimdur... U didi yaq-yaq."
   • Analiz: Anlatıcı, sevgiliye dair çeşitli güzellik unsurlarını sorar. Bu kıtada yaş, saç, kaş gibi kişisel özelliklere dair sorular yer alır. Karşı taraf yine alçakgönüllüdür.

5. Beşinci Kıta:

   • Sözler: "Didim diñiz nädur? Didi qälbimdur... U didi yaq-yaq."
   • Analiz: Deniz (kendi kalbi), şeker (dili) ve zenginlik (kendi güzelliği) gibi metaforlarla sevgili idealize edilir. Karşı taraf ise bunu doğal bir şekilde açıklar.

6. Altıncı Kıta:

   • Sözler: "Didim zäncir turar, didi boynumda... U didi yaq-yaq."
   • Analiz: Zincir, ölüm ve biläzük (bilezik) gibi imgelerle zorluklar ve kısıtlamalar vurgulanır. Karşı taraf, korkusuzluğunu Tanrı, halk ve ruhuna olan inancıyla açıklar.

7. Yedinci Kıta:

   • Sözler: "Didim istäk nädur? Didi gülümdur... U didi yaq-yaq."
   • Analiz: Bu kıtada sevginin yolculuğu, umut ve mücadele temaları işlenir. Kişi, sevdiği şeyleri ve değer verdiği unsurları belirtir.

---

Şarkının İşlediği Temalar ve Konular

1. Aşk ve Güzellik: Güzelliğin metaforik bir şekilde idealize edilmesi.
2. Tevazu: Karşı tarafın güzellik iddialarını reddetmesi.
3. Hüzün ve Ayrılık: Hicran ve ruhsal mesafeler.
4. Korkusuzluk ve İnanç: Zorluklar karşısında Tanrı ve ruha güven.
5. Umutsuzluk ve Umut: Maddi ve manevi zorlukların iç içe geçtiği bir ruh hali.

---

Duygusal Yolculuk Haritası

1. Hayranlık: Anlatıcı, sevdiği kişiye duyduğu hayranlığı dile getirir.
2. Merak ve Sorgulama: Sorularla sevgiliyi daha yakından tanıma çabası.
3. Hüzün: Hicran teması, ayrılık ve mesafeyi ima eder.
4. İnanç ve Kararlılık: Zorluklar karşısında korkusuz bir duruş sergilenir.
5. Tevazu ve Doğallık: Güzellik ve erdemlerin alçakgönüllü bir şekilde kabulü.

---

Dil ve Sözcük Seçimi Analizi

• Metaforlar: Ay, yıldız, deniz gibi imgeler kullanılmış.
• Tezatlar: Güzellik ve tevazu, korku ve cesaret gibi zıt duygular bir arada.
• Halk Şiiri Üslubu: Türk halk edebiyatından gelen güçlü bir lirizm var.

---

Bölümsel Yapı Analizi

1. Giriş: İlk iki kıta sevgi ve güzellik vurgusu ile başlar.
2. Gelişme: Ortalardaki kıtalar, metaforlarla sevgiliyi tanımaya yöneliktir.
3. Sonuç: Son kıtalar zorluklara karşı kararlılık ve inançla biter.

---

Anahtar Kelimelerin TDK Anlamı ve Şarkıdaki Kullanımı

1. Hicran: Ayrılık acısı. Şarkıda sevgiliden uzak olmayı ifade eder.
2. Çolpan: Çoban yıldızı. Sevgilinin ışıldayan güzelliği için kullanılır.
3. Yalqun: Alev, ateş. Gözlerin etkileyiciliğini anlatır.
4. Zäncir: Zincir. Kısıtlanmayı ve zorlukları sembolize eder.
5. Tänrim: Tanrım. İnanç ve güven kaynağıdır.

---

Dikkat Çeken Mısralar

1. "Didim diñiz nädur? Didi qälbimdur."
   • Duyguların derinliği vurgulanır.
2. "Didim niçün qorqmassän? Didi tänrim bar."
   • İnanç ve cesaret teması güçlüdür.

---

Genel Mesaj ve Sonuç

Şarkı, aşkın hem hayranlık hem de hüzünle yaşanan çok boyutlu bir duygu olduğunu anlatır. Sevginin, güzelliğin ötesinde inanç, tevazu ve mücadele içerdiğini vurgular. Korkusuzluk ve bağlılık, duygusal derinlik ve insani değerlerin önemini öne çıkarır.