Barış Manço - İşte Hendek İşte Deve Şarkı Sözleri Analizi © 2025

Barış Manço’dan Anadolu Rock’ta Bir Halk Masalı:

1986 tarihli "Değmesin Yağlı Boya" albümünde yer alan "İşte Hendek İşte Deve", Barış Manço’nun halk hikâyelerini rock müzikle buluşturduğu özgün eserlerden biri. Geleneksel Anadolu deyimlerini, köy yaşamını ve imkânsız bir aşkı zekice kurgulayan şarkı; hem hicivli hem de hüzünlü bir atmosfer kuruyor. Kız istemeye giden bir gencin karşılaştığı zorlukları anlatan bu parça, kültürel kodlarımızı şarkı formunda yaşatmayı başarıyor. Bir yanda aşk, bir yanda toplumsal engeller… Karar sizin: “İşte hendek, işte deve...”

Barış Manço - İşte Hendek İşte Deve Şarkı Sözleri Analizi © 2025

Albüm: Değmesin Yağlı Boya

Yıl: 1986

[1. Bölüm]

Kuyu başına vardım Zeynep'i görem diye

Nasıl haberin almışsa dayı, emmi hep orda

Dediler: "Ne ararsın, kızı almak mı istersin?

Sana bir çift lafımız var hele buysa niyetin!

[Nakarat]

İşte hendek, işte deve, ya atlarsın ya düşersin

Baktın olmaz, vazgeçersin, zordur almak bizden kızı

İşte halep, işte arşın, ya aşarsın ya biçersin

Baktın olmaz, vazgeçersin, zordur almak bizden kızı"

[2. Bölüm]

Söğüdün dalı uzun, Barış'ın gönlü hüzün

Dudağında aynı türkü, senenler sonra bugün

Dayı, emmi yaşlanmış, develer kervan olmuş

Zeynep'imden haber sordum, başkasına yar olmuş

[Nakarat]

İşte hendek, işte deve, ya atlarsın ya düşersin

Baktın olmaz, vazgeçersin, zordur almak bizden kızı

İşte halep, işte arşın, ya aşarsın ya biçersin

Baktın olmaz, vazgeçersin, zordur almak bizden kızı"

[Outro]

Söğüdün dalı uzun, Barış'ın gönlü hüzün

Elin elimde değmedi, varın, anlayın gayrı

---

1. Şarkının Kısa Özeti ve Kategorileri 🎵💬

• Müzikal tür: Anadolu Rock / Halk Rock

• Tematik kategoriler: Aşk, Toplumsal Engeller, Hayal Kırıklığı, Zamanın Geçişi

• Kısa Özet: Genç bir delikanlının sevdiği kızı istemeye gidişi, köyün geleneksel yapısıyla karşı karşıya gelişi ve sonunda sevdiğine kavuşamadan, yıllar sonra yaşadığı hüsran…

---

2. Ana Temalar ❤️🧠

• Toplumsal baskı ve gelenekler: Sevdiğine ulaşmak isteyen gencin karşısına çıkan dayı-emmi figürleri, Anadolu'nun otoriter aile yapısını temsil ediyor.

• Zorluklara karşı aşk: "İşte hendek, işte deve" ifadesi, aşk uğruna göze alınması gereken zorlukları sembolize ediyor.

• Hayal kırıklığı ve zaman: Yıllar geçtikten sonra sevdiğini başkasına yar olmuş bulması, zamanın acımasız geçişine işaret ediyor.

---

3. Ruh Hali ve Duygusal Etiketler 😌🔥😢

• Ruh hali: Melankolik, nostaljik, içe dönük ama yer yer ironik

• Etiketler:
  🟠 Hüsran
  🔵 Aşk uğruna mücadele
  ⚪ Geleneksel baskı
  🟡 Zamana yenilmek

---

4. Mekânlar & Zihinsel Alanlar 🏞️🧠

• Fiziksel mekânlar: Kuyu başı, köy, Halep (simgesel olarak uzaklık ve ölçü), deve kervanı

• Zihinsel alan: Özlem, hayal kırıklığı, geçmişe dönük pişmanlık

• Yorum: Şarkının ilk bölümünde fiziksel köy ortamı hâkimken, ikinci kıtadan sonra daha içsel bir alana geçiyoruz — geçmişe dönük düşünce ve kırıklık ön plana çıkıyor.

---

5. Dil, Üslup ve Kıta Yorumları ✍️🗣️

Şarkının dili sade, samimi ve halk ağzına uygun. Barış Manço’nun şiirsel ve anlatısal üslubu halk kültürüyle harmanlanmış. "Dayı, emmi" gibi deyimsel ifadelerle otantik bir anlatı kuruluyor.

---

[1. Bölüm]
Kuyu başına vardım Zeynep'i görem diye
Nasıl haberin almışsa dayı, emmi hep orda
Dediler: "Ne ararsın, kızı almak mı istersin?
Sana bir çift lafımız var hele buysa niyetin!"

Sevdiğini görmek için kuyu başına gelen Barış, köyün ileri gelenleriyle karşılaşır. Daha kızı görmeden geleneksel engellerle burun buruna gelir. Bu sahne hem trajikomik hem de çok tanıdık: "Köy yeri bu, öyle kolay mı?"

---

[Nakarat]
İşte hendek, işte deve, ya atlarsın ya düşersin
Baktın olmaz, vazgeçersin, zordur almak bizden kızı
İşte Halep, işte arşın, ya aşarsın ya biçersin
Baktın olmaz, vazgeçersin, zordur almak bizden kızı"

Nakarat; deyimlerle dolu, anlam yüklü ve halk ağzının şiirsel bir özeti gibi. “İşte hendek, işte deve” deyimi, aşkın önüne konulan engelleri hem mecaz hem gerçek anlamda vurguluyor. Karar senin: Atlayacak mısın yoksa vaz mı geçeceksin?

---

[2. Bölüm]
Söğüdün dalı uzun, Barış'ın gönlü hüzün
Dudağında aynı türkü, seneler sonra bugün
Dayı, emmi yaşlanmış, develer kervan olmuş
Zeynep'imden haber sordum, başkasına yar olmuş

Yıllar geçmiş, sevdiği başka birine varmış. O çocukça aşkın yerini yetişkin bir burukluk almış. Her şey değişmiş: Dayılar, emmeler yaşlanmış, ama "aynı türkü hâlâ dudağında" — duygular değişmemiş.

---

[Outro]
Söğüdün dalı uzun, Barış'ın gönlü hüzün
Elin elimde değmedi, varın, anlayın gayrı

Bu final cümlesi, tüm şarkının acı özeti gibi. Bir el bile tutulmamış; kavuşma yaşanmamış. "Varın siz anlayın" diyerek artık anlatacak söz de kalmadığını söylüyor. Derin ve suskun bir kapanış.

---

6. Şarkının Yapısal Özellikleri 🎶

• Şarkı iki kıta, iki tekrar nakarat ve bir outrodan oluşuyor.

• Nakaratın tekrarı dinleyicinin zihninde ana mesajı pekiştiriyor.

• İlk bölüm hareketli bir anlatı sunarken, ikinci bölümde dramatik bir düşüş yaşanıyor.

• Zaman geçişi kıtalar arasında çok doğal şekilde işlenmiş.

---

7. Temel Mesaj ve Kısa Yorum 💡

Aşk sadece iki kişinin meselesi değildir; bazen gelenekler, aileler, zaman ve hayatın kendisi aşkın önünde büyük engellere dönüşebilir.
"İşte hendek, işte deve" sözü, sadece bir deyim değil; hayatın önümüze koyduğu tüm engellerin özeti gibi…

---

8. Derin Sözler Köşesi ✨

• "İşte hendek, işte deve, ya atlarsın ya düşersin"
  Bu dize, sadece bir halk deyimi değil, hayatın bütün zorluklarına dair bir mecaz. Ya cesaret edip geçeceksin ya da yolundan döneceksin.

• "Elin elimde değmedi, varın, anlayın gayrı"
  Kavuşamamanın bu kadar sade ama etkileyici anlatıldığı nadir dizelerden. Hem mahcup hem kırık hem de gururlu bir ifade...

---

9. Dikkat Çeken Kelimeler: Metafor & Alegoriler 🧐

• Hendek / Deve: Engellerin ve zorlukların sembolü

• Halep / Arşın: Uzaklık ve ölçü kavramlarıyla aşkın ulaşılamazlığı vurgulanıyor

• Kuyu başı: Buluşma umudu, ama aynı zamanda gözetlenme ve denetlenme mekanı

• Söğüt dalı: Zamanın geçişi ve hüznün sembolü